Anasayfa » Yazılarım » Osmanlı

Osmanlı

tarhana çorbası

Tarhana Çorbası Adı Nereden Geliyor Diye Hiç Düşündünüz Mü?

Tarhana çorbası, çorbaların piri olduğu gibi aynı zamanda çok da keyifli bir hikâyeye sahiptir…

Kesin tarihi bilinmiyor,

Ancak, Yavuz Sultan Selim’in hükümranlık döneminde geçtiği rivayet edilen bir olay anlatacağım bu yazıda.

Yani tarhana çorbasının hikayesi için,

1512 ile 1520 arasında bir zaman diliminde, Edirne’nin dar gelirli mahallerinden birisindeyiz…

Tarhana Çorbası Adı Nereden Geliyor Diye Hiç Düşündünüz Mü? Read More »

aşık veysel

Aşık Veysel Gözlerini Neden Kaybetti?

Tam adı Veysel Şatıroğlu,

Ancak biz onu hep Aşık Veysel olarak bildik.

Muhtemelen bilinmeyen bir diğer özelliği de çiçek hastalığı nedeniyle daha yedi yaşında iken gözlerini kaybetmiş olduğu…

Oysa ki,

Aşık Veysel ‘in döneminde çiçek aşısı yaptırmak zorunluydu;

Çünkü,

Çiçek Nizamnamesi adında bir kanun vardı.

Bu esnada,

Çiçek Nizamnamesi dünyada “aşı yaptırmanın zorunluğu kılındığı” ilk kanun maddesidir!!!

Eğer ki o da diğer çocuklar gibi çiçek aşısı olsaydı, kuvvetle muhtemelen görme yetisini kaybetmemiş olacaktı.

Haa o zaman Veysel Şatıroğlu ‘ndan bir Aşık Veysel çıkar mıydı, işte orası bilinmez…

Aşık Veysel Gözlerini Neden Kaybetti? Read More »

köpek sürgünü

Köpek Sürgünü: Tarihimizde Kara Bir Leke

En başta açıklamak isterim; “köpek sürgünü”  şeklinde bir başlığın herhangi bir insana hakaret etmek anlamında olduğu yanılgısına düşmeyin sakın…

Burada ötekileştirme amacıyla bir başka kişiye söylenen “köpek” değil; basbayağı patili dostlarımızdan bahsediyorum.

Tarihimizde içimizi sıkan, yüreğimizi buran, gözyaşlarına engel olamadığımız birçok sürgün hikayesi vardır.

Sürgün, Eski Türkçe’ den beri kullanılan bizden bir kelime;

Esasen  “sür”, yani  “gütmek, yürütmek, kovmak” fiilinden evrilmiştir.

Ve,

Hepimizin bildiği gibi birilerini cezalandırmak amacıyla bir yerden başka bir bölgeye göndermek anlamına geliyor.

Ancak…

İçerisinde sürgün kelimesi geçen bir cümlenin öznesi olarak aklımıza direkt olarak bir birey ya da bir grup insan topluluğu geliyor değil mi?

Oysa,

Geçmişte bu coğrafya bir köpek sürgünü ile de sınandı desem size?

Hem de katliam diyebileceğimiz nitelikte bir sürgün!!!

Bu korkunç ve utanç verici olay Sivri Ada ’da, nam-ı diğer Hayırsız Ada ’da yaşandı…

Köpek Sürgünü: Tarihimizde Kara Bir Leke Read More »

tarhana çorbası

Tarhana Çorbası Adı Nereden Geliyor Diye Düşündünüz Mü?

Tarhana çorbası, çorbaların piri olduğu gibi aynı zamanda çok da keyifli bir hikâyeye sahiptir…

Kesin tarihi bilinmiyor,

Ancak, Yavuz Sultan Selim’in hükümranlık döneminde geçtiği rivayet edilen bir olay anlatacağım bu yazıda.

Yani tarhana çorbasının hikayesi için,

1512 ile 1520 arasında bir zaman diliminde, Edirne’nin dar gelirli mahallerinden birisindeyiz…

Tarhana Çorbası Adı Nereden Geliyor Diye Düşündünüz Mü? Read More »

Büyük Kıtlık, Sultan Abdülmecid ve Drogheda ’da Ay Yıldız

Büyük Kıtlık, Sultan Abdülmecid ve Drogheda ’daki Ay Yıldız

Yazının başlığında yer alan “Büyük Kıtlık, Sultan Abdülmecid ve Dorogheda ’daki Ay – Yıldız” ilk başta pek bir anlamsız,

Hatta,

Bu birbirinden alakasız kelimeleri aynı cümle içerisinde anlamlı bir bütün oluşturarak kullanmak, size imkânsız gibi geliyor olabilir.

Lakin, birazcık sabredip yazının sonuna kadar geldiğinizde, yüreğinize dokunacak bir anlam motifi oluştuğuna şahit olacaksınız.

İrlanda’da Kara 47 olarak da anılan 1845 – 1852 yılları arası dönem,

Yaşanan Büyük Kıtlık nedeniyle kelimenin tam manasıyla koca bir adayı silip süpürdü.

Ben bu hikâyeyi ilk olarak,

Bir iş seyahati nedeniyle gittiğim Dublin’de şans eseri tanıştığım kır saçlı, kırmızı yanaklı, yaşlı, tonton bir İrlandalı amcadan duymuştum.

Sohbet esnasında nereli olduğum sorusuna aldığı cevaba ilk tepkisi, her iki omzumu sıkıca tutup “We love Turks” olmuştu.

İtiraf etmeliyim,

“Bayram değil, seyran değil. Bu amcam beni, daha doğrusu bizi neden bu kadar seviyor” diye düşünmedim desem yalan olur.

Bu esnada adını hatırlamıyor olsam da,

Yüzünün tüm ayrıntıları hala aklımda olan yeni arkadaşım Kara 47 ’yi anlatmaya başlamıştı bile…

Açıkçası,

Tesadüfi bir karşılaşma öncesinde hakkında hiçbir şey bilmediğim bu konuyu öğrendiğimde,

Koca bir halkın yaşadığı tarifsiz drama “üzülmek” ile,

Büyük büyük dedelerimizin çok uzaklardaki mazlum bir halkın, büyük kıtlık sefaletinden kurtulabilmeleri için yaptığı yardımlar karşısında “gururlanmak” arasında gidip geldiğimi itiraf etmeliyim.

İşte size İrlanda’nın Kara 47, yani Büyük Kıtlık ile sınavının hikayesi…

Büyük Kıtlık, Sultan Abdülmecid ve Drogheda ’daki Ay Yıldız Read More »

İstanbul

İstanbul: Konstantinopolis ‘den Konstantiniyye ‘ye

İstanbul yeryüzünün gelmiş geçmiş en köklü, en çok önem atfedilen şehirlerinden bir tanesi;

Bizim Konstantinopolis dediğimiz Constantinople, Fatih’in fethinden sonra Konstantiniyye olmuş,

Ve,

İlelebet de İstanbul olarak anılmaya devam edecek.

Konstantinopolis ya da Konstantiniyye isimleri haklı gerekçelerle günümüzde “lanetli” kabul ediliyor olsa da,

İstanbul şehri Osmanlı İmparatorluğu resmi evraklarında yüzyıllar boyunca “Be Makam-ı Konstantiniyye el Mahmiyye” olarak geçmiştir.

Bu yazıda İlber Ortaylı’nın “Osmanlı’ yı Yeniden Keşfetmek” kitabından alıntılarla bu kadim şehrin isim değişikliği yolculuğunu bulacaksınız.

Çünkü,

Konstantinopolis ile başlayan İstanbul tarihini asıl İlber Ortaylı’dan okumalıyız…

İstanbul: Konstantinopolis ‘den Konstantiniyye ‘ye Read More »

vecihi hürkuş

Vecihi Hürkuş ‘u Nasıl Bilirdin Ey Türk Halkı…

Vecihi Hürkuş ismini muhtemelen hemen hemen herkes duymuştur,

Çünkü onun adı Türk havacılık tarihi ile bütünleşmiştir.

Ancak,

Bizler Vecihi Hürkuş ‘u hep Türkiye’nin ilk uçak tasarımcısı ve ilk yerli uçağı üreten kişi olarak biliriz.

Oysaki,

Bu yazıda ağırlıklı olarak Sunay Akın’ın Ay Hırsızı isimli kitabından paylaşacağım alıntıları okuduktan sonra,

Eminim sizler de onun ilk uçağımızı yapan başarılı bir mühendisten çok daha fazlası olduğu konusunda benimle hemfikir olacaksınız.

Ek olarak,

Böylesine katkıları olan bir insanın sefalet içerisinde ve hazin bir şekilde bu hayata veda etmesi şüphesiz sizin de içinizi buracaktır…

Vecihi Hürkuş ‘u Nasıl Bilirdin Ey Türk Halkı… Read More »

çiçek aşısı çiçek hastalığı variolasyon

Variolasyon (Çiçek Aşısı) Avrupa’ya Lady Montagu’nun Mektupları İle Ulaştı

17-18. yüzyıllarda tüm Avrupa çiçek hastalığı nedeniyle kırılıyorken,

Aynı dönemde Osmanlı’da “variolasyon” denilen ve modern çiçek aşısı öncüsü sayılan bir yöntem sayesinde hastalık çok hafif atlatılıyordu.

Eğer ki İngiltere’nin Osmanlı Büyükelçisinin eşi olan Lady Montagu bu yöntemi görüp, ısrarla kraliyete mektuplar yazarak onları aşı konusunda ikna etmemiş olsaydı,

Belki de bir o kadar daha kurban verilecekti…

Bu nedenle,

Lady Montagu’nun Mektupları için de tarihin ilk teknoloji transferi tanımını kullanmak hiç de hatalı olmaz…

Variolasyon (Çiçek Aşısı) Avrupa’ya Lady Montagu’nun Mektupları İle Ulaştı Read More »

aşık veysel

Aşık Veysel Gözlerini Neden Kaybetti?

Tam adı Veysel Şatıroğlu,

Ancak biz onu hep Aşık Veysel olarak bildik.

Muhtemelen bilinmeyen bir diğer özelliği de çiçek hastalığı nedeniyle daha yedi yaşında iken gözlerini kaybetmiş olduğu…

Oysa ki,

Aşık Veysel ‘in döneminde çiçek aşısı yaptırmak zorunluydu;

Çünkü,

Çiçek Nizamnamesi adında bir kanun vardı.

Bu esnada,

Çiçek Nizamnamesi dünyada “aşı yaptırmanın zorunluğu kılındığı” ilk kanun maddesidir!!!

Eğer ki o da diğer çocuklar gibi çiçek aşısı olsaydı, kuvvetle muhtemelen görme yetisini kaybetmemiş olacaktı.

Haa o zaman Veysel Şatıroğlu ‘ndan bir Aşık Veysel çıkar mıydı, işte orası bilinmez…

Aşık Veysel Gözlerini Neden Kaybetti? Read More »

bugün dolar kaç tl oldu

Amerikalı Ne Zaman Güne “Bugün Dolar Kaç Lira Oldu” Diye Başlar?

Ben kendimi bildim bileli Türkiye ekonomisi hep kötü olmuştur,

Ancak son zamanlarda neredeyse her günün sabahına “Acaba bugün dolar kaç lira oldu?” sorusu başlıyoruz.

Peki bu makus kaderimiz değişir mi?

Demem o ki,

Gün gelir de, bu sefer Amerikalılar “Bugün dolar kaç lira oldu?” diye yakından takip ederler mi?

Gelir azizim, öyle bir gün gelir ki…

Amerikalı Ne Zaman Güne “Bugün Dolar Kaç Lira Oldu” Diye Başlar? Read More »

Scroll to Top